Cumhuriyet Gazetesi’nden Şehriban Kıraç‘a konuşan Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri avukat Ali Güvenç Kiraz, asıllı tadilat ve yıkımın bir tahliye nedeni olduğunu lakin bunun kiracıya bildirilmesi gerektiği üzere Yargıtay’ın da bu mevzuda ön hazırlık ve mimari projeyi kiracıya sunulmasını mecburî kıldığını söyledi.
‘TEK İSTİSNA KENTSEL DÖNÜŞÜM’
Bu noktada konut sahibinin lakin kira mukavelesi bitiminde bu talepte bulunabileceğini vurgulayan Kiraz, “Örneğin 1 Ocak 2022 başlangıç tarihli bir kira mukavelesinde mal sahibi 1 Haziran 2023’te ‘Tahliye et, meskeni yıkacağım’ diyemez. Burada tek istisna kentsel dönüşüm. O noktada ise resmi olarak karot alınıp riskli yapı ilan edilen binadan hem mal sahibi hem kiracı 60+30 günün sonunda çıkmak durumunda” dedi.
DAVA 2-3 YIL SÜRÜYOR
Kiraz, ayrıyeten hiçbir mesken sahibinin tahliye talebini ilettiği kiracısından çıkmıyor diye ek yahut fahiş kira artış isteyemeyeceğini vurguladı.
Kiraz, şunları söyledi:
Mal sahibi dava açarsa 2-3 yıldan evvel kira tespit yahut tahliye kararı alamayacağını biliyor, kiracı da ihtar gönderilse dava açılsa bile bu müddetin farkında.
Son devirde taraflar bir halde mutabakata çalışıyorlar. Kiracı yahut mal sahibi tahliye için ya aşikâr mühlet bedelsiz kirada kalma ve sonra tahliye yahut bir bedel karşılığı tahliye yoluna gidiyorlar.
Türkiye’de her yıl 1 milyon civarında yeni konuta muhtaçlık var. 2016-2019 stok krizi periyodu sonrası, konut üretimi muhtaçlığın yarısına lakin ulaşabildi.
KİRALIK KONUT YOK
Kiralık mesken yok. Hatta dava müddetleri nedeniyle mal sahipleri artık meskenlerini kiraya da vermiyor, boş tutuyor. Satmak isteyen kişi açısından kiracı artık bir dezavantaj.
Bu noktada mal sahipleri kiracılarını çıkarmak için borçlar kanununda yer alan nedenleri kullanmak zorunda. Bunlar ise “temerrüt”, “iki haklı ihtar”, “ihtiyaç”, “satın alma ve gereksinim”, “tahliye taahhüdü”, “esaslı tadilat tamirat ve yıkım”, “10 yıllık uzama süresi” ve “sözleşmeye temelli aykırılık” nedeniyle tahliye halinde sıralanıyor.
YÜZDE 25 UZUYOR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konutta kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan ve 1 Temmuz’da sona erecek düzenlemeyi uzatacaklarını, piyasa kaidelerinin üzerinde bir ortalama kelam hususuysa yurttaşları koruyacaklarını söyledi.