Mehtap Gökdemir – Görüşme dönemlerini sıklaştırma kararı alan altı başkan, 28 Kasım’da Demokrat Parti’nin mesken sahipliğinde bu ay içinde ikinci kere bir ortaya gelecek. DP Genel Başkanı Gültekin Uysal, bugünden başlayarak diğer beş lideri ziyaret ederek, 28 Kasım toplantısının gündeminin ön hazırlığını yapacak. Başkanlar altılı masa toplantısından evvel ise anayasa değişiklik teklifinin lansmanına katılacak. Teklifin tanıtımı Anayasal ve Yasal Islahatlar Komitesi üyelerince yapılacak.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni’nde yer alan ve anayasa değişikliği gerektiren mevzuların yer aldığı teklif ile yaklaşık 100 unsurda değişiklik öngörülüyor. Yapılan değişikliklere ait unsurların münasebetleri yazıldı. Anayasanın “Din ve vicdan hürriyeti” başlıklı 24. hususuna dokunulmadı. “Temel Haklar ve Ödevler” başlığı ise “ödev” tabiri kaldırılarak “Temel haklar ve hürriyetler” olarak değiştirildi.
Teklifte öne çıkanlar
Edinilen bilgiye nazaran Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni doğrultusunda yapılan düzenlemeler özetle şöyle:
Cumhurbaşkanı’nın misyon müddeti 7 yıl olacak, sırf bir devir için seçilebilecek. Misyonu sona eren Cumhurbaşkanı etkin siyasette vazife alamayacak.
Yürütmeye dair icrai yetkiler, TBMM’ne karşı siyasi sorumluluğu olan Başbakan ve bakanlardan oluşan Bakanlar Kurulu tarafından kullanılacak. Başbakan, TBMM üyeleri ortasından parlamenter sistem gelenek ve prensiplerine uygun olarak belirlenecek. Cumhurbaşkanı Meclis’te en çok milletvekiline sahip siyasi partiye hükümeti kurma misyonunu verecek. Hükümetin Anayasa’da öngörülen müddette kurulamaması halinde bu misyon, milletvekili sayısıyla hakikat orantılı olarak başka siyasi partilere sırasıyla verilecek. Bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar ortasından Başbakan tarafından atanacak.
Gensoru yeniden
Hükümet, Başbakan ve Bakanlar hakkında gensoru verme yetkisi tesis edilecek. Hükümet ile Başbakan hakkında gensoru, yapıcı/kurucu güvensizlik oyu kuralına bağlanacak.
Hükümetin kurulmasında kolay çoğunluk, düşürülmesinde ise TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğu temel alınacak. Hükümetin düşürülebilmesi, salt çoğunlukla yeni hükümetin seçilmesi kaidesine bağlı olacak.
Cumhurbaşkanı’nın ya da Bakanlar Kurulu’nun tek başına OHAL ilan etme yetkisi olmayacak. OHAL ilan etme yetkisi Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’na ilişkin olacak ve TBMM’nin onayına tabi tutulacak.
Yasama sorumsuzluğunun kapsamı genişletilecek ve yasama dokunulmazlığının istisnaları açıkça düzenlenecek.
Temel hak ve özgürlükler, kanun kararında kararnamelerle düzenlenemeyecek. KHK’lar, Meclis’in siyasi kontrolüne ve Anayasa Mahkemesi’nin tüzellik kontrolüne tabi tutulacak. Cumhurbaşkanı’nın, veto yetkisine son verilecek.
Kesin hesap komisyonu
TBMM’de Kesin Hesap Komisyonu kurulacak. Komisyonu’nun Başkanı, ana muhalefet partisinden olacak.
YÖK kaldırılarak yerine uyum misyonu ile sonlandırılmış ve üyelerin seçim yordamı demokratik meşruiyet temeline dayanan üniversiteler ortası bir şura tesis edilecek.
Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) yerine Hakimler Kurulu ve Savcılar Heyeti biçiminde iki farklı konsey oluşturulacak.
Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açabileceklerin kapsamı genişletilecek.
Yerel idarelerde kayyum uygulamalarına son verilecek. Seçilmiş yöneticilerin vazifelerine bir yargı kararı olmadıkça son verilemeyecek.
‘Yanımdakiler fevkalade sağlam’
İYİ Parti başkanı Meral Akşener, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Sayın Akşener’in kendisini ve yanındakileri gözden geçirmesinde yarar var” kelamlarına Twitter’dan karşılık verdi. Akşener, GÜZEL Partili yöneticilerle fotoğrafını paylaşarak “Sayın Erdoğan, tavsiyeni dikkate aldım, yanımdakilere şöyle bir baktım. Gördüğün üzere yanımdakiler olağanüstü sağlam, liyakat tavan. Ya senin yanındakiler nasıl” sözlerini kullandı. – ANKARA Milliyet