İstanbul 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nin, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na verdiği 2 yıl 7 ay 15 günlük mahpus cezası büyük tartışma yarattı. Bu karar, katılaşması durumunda İmamoğlu’nun belediye başkanlığını kaybetmesi, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçiminde, cezası bitene kadar aday olamaması manasına geliyor. Fakat bunun için kararın seçim sürecine kadar katılaşması gerekiyor. Yargı istatistiklerine nazaran 4-5 aylık bir süreçte istinaf ve Yargıtay incelemelerinin tamamlanması neredeyse olanaksız. Türk Ceza Kanunu’na nazaran İmamoğlu’nun mahpusa mahkum edildiği “hakaret” cürmü Yargıtay tarafından incelenmiyor, istinaf (bölge adliye mahkemesi) tarafından kesin karar veriliyordu. Lakin AKP, 2019’da yaptığı yasa değişikliğiyle, hakaret hatalarını da Yargıtay incelemesi kapsamına aldı. Bu durum tahminen de İmamoğlu’nun aday olabilmesini sağlayacak. Yalnızca istinaf incelemesi kelam konusu olsa karar kısa müddette katılaşabilir ve İmamoğlu siyasi yasaklı hale gelebilecekti. Fakat AKP’nin çıkarttığı yasa istemeden de olsa İmamoğlu’na yarayacak ve İmamoğlu vakit kazanmış olacak.
Ceza katılaşana kadar belediye başkanı
Yüksek Seçim Kurulu üyelerine “heyet halinde” hakaret ettiği gerekçesiyle 2 yıl 7 ay 15 gün mahpusa mahkum edilen İmamoğlu ile ilgili sürecin bundan sonra nasıl gelişeceği merak konusu oldu.
Sorulara şu cevapları vermek mümkün:
1.Karar, siyasi yasak manasına mı geliyor?
Evet. Mahkeme, İmamoğlu’nu “hakaret” kabahatinden mahpusa mahkum ettikten sonra, 2 yıl 7 ay 15 günlük ceza müddetince siyasi haklarını, seçme ve seçilme hakkını da kullanamayacağına hükmetti. Fakat yasağın asıl nedeni bu husus de değil. Bu unsur uygulanmasa bile anayasa, Milletvekili Seçimi Kanunu ve Mahalli İdareler Kanunu uyarınca, bir yıldan fazla mahpus cezası aldığı için İmamoğlu, seçilme hakkını kullanamayacaktı.
2. Siyasi yasak çabucak mi uygulanacak?
Hayır. Karar katılaşmadan bu unsur otomatik olarak uygulanamıyor. Uygulanabilmesi için kararın mutlaklaşması gerekiyor.
3.Belediye başkanlığı çabucak düşecek mi?
Hayır. Belediye başkanlığının sona ermesi de kararın katılaşmasına bağlı. Karar katılaşmadan bunun olması kelam konusu değil.
4.Karar katılaşırsa belediye başkanlığı sona erecek mi?
Evet. Bu durumda, Belediye Meclisi’nde seçim yapılması gerekiyor. Belediye Meclisi’nde çoğunluk AKP’de olduğu için İmamoğlu ile birlikte CHP de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni kaybetmiş olacak.
5.Cumhurbaşkanlığı ya da milletvekili seçiminde aday olabilecek mi?
Bu da kararın katılaşmasına bağlı. YSK’nın belirlediği seçim takvimi burada kritik ehemmiyet kazanıyor. Seçim takviminde, adayların belirleneceği günler belirtiliyor. YSK, kimlerin aday olacağına bu takvime nazaran son olarak karar veriyor. İmamoğlu, hakkındaki karar, belirlenen güne kadar katılaşırsa, Cumhurbaşkanı ya da milletvekili adayı olamayacak.
6.Karar nasıl katılaşacak?
Kararın nihaileşmesi için istinaf mahkemesi ve Yargıtay incelemesinden geçmesi gerekiyor. Hem istinaf mahkemesinin hem Yargıtay’ın cezayı onaması gerekiyor.
7.Bu karar çabucak verilebilir mi?
Olağan kurallarda hayır. Yargı istatistikleri, istinaf mahkemesinin ve Yargıtay’ın ortalama yargılama müddetlerinin 1-1,5 yıl civarında olduğunu gösteriyor. Olağan kurallar kelam konusu olursa kararın seçim sürecine kadar nihaileşmesi ihtimali bulunmuyor.
8.Buna karşın bu kararlar süratle verilebilir mi?
Gerekçeli karar çabucak yazılır, istinaf ve Yargıtay, bir münasebet olmaksızın belgeyi çabucak görüşürse mümkün. Fakat bu durumda tıpkı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 1998’de yaşadığı üzere bir süreç yaşanmış olacak. Erdoğan, Aralık 1997’de İstanbul Belediye Başkanı’yken Siirt’te okuduğu şiir nedeniyle mahpusa mahkum edilmiş, bu karar yalnızca 8 ayda, Eylül 1998’de onanmıştı. Erdoğan, jet süratiyle yapılan yargılama sonunda siyasi yasaklı hale gelmişti. İmamoğlu hakkındaki kararın nihaileşmesi de fakat bu türlü inanılmaz bir süreç işletilirse mümkün.
9.AKP’nin 2019’da yaptığı yasa değişikliği İmamoğlu’na avantaj sağlayacak mı?
Evet. AKP, bu davada olabilecekleri hesaba katmaksızın, hakaret hatalarıyla ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden gelen tenkitler doğrultusunda bir yasa değişikliği yaptı. İnsan Hakları Hareket Planı kapsamında yapılan değişiklikle, TCK’nın 125. Hususunun üçüncü fıkrasında yer alan, “kamu görevlisine hakaret” hatasının yalnızca istinaf mahkemesi tarafından değil, Yargıtay tarafından da incelenmesinin yolu açıldı. Daha evvel bu cürüm, yalnızca istinaf mahkemesi tarafından kesin karara bağlanıyor. Fakat değişiklik istinaf mahkemesinin akabinde Yargıtay’a da temyiz müracaatında bulunulmasının yolunu açtı. Verilen karar yalnızca istinaf mahkemesinde görülse, süratle karar verilmesi daha kolay olacaktı. İstinaf mahkemesi, kararın katılaşmasına hükmedebilecekti. Bu yasa değişikliği ile Yargıtay yolunun açılması İmamoğlu’na önemli bir vakit kazandıracak. AKP böylelikle, bilhassa Cumhurbaşkanı’na ve kamu görevlisine hakaret hatalarında değişiklik yapılmasını isteyen AİHM’nin isteğini kısmen yerine getirmek isterken, İmamoğlu’na yarayan bir adım atmış oldu.
10. İmamoğlu cezaevinde yatacak mı?
Şartla Salıverme Yasası’na nazaran üç yılın altındaki cürümlerde cezaevinde kalınmıyor. Karar katılaşınca hükümlü açık cezaevine konuluyor ve önlem kapsamında özgür bırakılıyor. İmamoğlu için de bu yolun izlenmesi bekleniyor.
|
Bu basamağa nasıl gelindi? İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin Yüksek Seçim Kurulu tarafından iptal edilmesinin akabinde 23 Haziran 2019’da yapılan yenileme seçiminde yine lider seçilen Ekrem İmamoğlu, Ekim 2019’da, Avrupa Kurulu Lokal ve Bölgesel İdareler Kongresi’ne katılmak için Fransa’ya gitti. İmamoğlu’nun buradaki temaslarından bir hafta sonra, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, yaptığı bir konuşmada, isim vermeden İmamoğlu’nu kastederek, “Avrupa’ya giderek Türkiye’yi şikâyet eden ahmağa söylüyorum. Bunun bedelini bu millet sana ödetecek” sözlerini kullandı. İmamoğlu da bir soru üzerine Soylu’nun bu kelamlarına karşılık verdi. İmamoğlu, gazetecilerin Soylu’nun kelamlarını anımsatarak, yorumunu sormaları üzerine isim vermeden şu açıklamayı yaptı: YSK üzerine alındı YSK’nin o dönemki başkanı Sadi Güven, kendisi ve misyondaki konsey üyeleri ismine, “Seçimi iptal edenler ahmaktır” sözü nedeniyle savcılığa ihbar yazısı gönderdi. Yazıda, iptal kararını veren heyetin YSK olduğu belirtildi. Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı, YSK Başkanlığı’ndan gelen kabahat duyurusu üzerine, İmamoğlu’nun hata işlediği sonucuna ulaştı. İddianamede, 4 Kasım 2019’daki açıklamasının vazifedeki heyet üyelerine hakaret içerdiği belirtildi. İddianamede, bu mevzuyla ilgili olarak, İBB Başkanlığı seçiminin 6 Mayıs 2019’da YSK tarafından iptal edildiği anımsatıldı. İddianamede, “Bu durum nazara alındığında, telaffuzun kamu vazifelisi olan ve şura halinde çalışan mağdurlara yönelik olduğu konusunda tereddüt bulunmamaktadır. Her ne kadar şüphelinin cürüm tarihi itibarıyla İBB Başkanı olarak görevini yapmakta olduğu görülse de soruşturma konusu hareketin şüphelinin ferdî cürmü olarak değerlendirilmesinde zaruret bulunmaktadır” denildi. 4 yıl 1 aya kadar ceza talebi İddianamede, bu kapsamda Ekrem İmamoğlu’nun o dönem YSK Başkanı olan Sadi Güven ile 10 YSK üyesine yönelik zincirleme formda “kurul halinde çalışan kamu görevlilerine karşı misyonlarından ötürü alenen hakaret” kabahatini işlediği belirtilerek, 1 yıl 3 ay 15 günden 4 yıl 1 aya kadar mahpusla cezalandırılması istendi. İmamoğlu, mahkemedeki savunmasında açık biçimde, bu sözlerle Soylu’yu kast ettiğini, YSK üyelerine hakaretinin kelam konusu olmadığını, kendisi için kullanılan tabire cevap verdiğini belirtti. Savcılık ise buna karşılık YSK üyelerine karşı hata işlendiği görüşünü sürdürdü. Savcılık, temel hakkındaki görüşünde, İmamoğlu’nun cezalandırılması talebini tekrarladı. İmamoğlu’nun 4 yıl 1 aya kadar mahpusla cezalandırılmasını istedi. Kurul kararı yok Dönemin YSK Başkanı Sadi Güven, kendisi ya da şura ismine bir hata duyurusunda bulunmadıklarını, vazifeleri gereği ihbar yazısı gönderdiklerini açıkladı. İmamoğlu’nun avukatları da mahkemeye, Güven’in ve heyet üyelerinin şahsî ya da heyet olarak hata duyurusunun bulunmadığına yönelik açıklamaları sundu. Fakat mahkeme, YSK üyelerinin tabirinin alınmasına gerek olmadığına karar verdi. Karara, hatanın şikâyete bağlı olmaması münasebet gösterildi. Şikâyet olmasa bile yargılamanın süreceği tabir edildi. Soylu: “Bana hakaret etti” Soylu ise kendisine hakaret edildiği teziyle hata duyurusunda bulundu. Soylu’nun başvurusu üzerine İmamoğlu hakkında bu nedenle de soruşturma açıldı. Buna karşın YSK üyelerine hakaret ettiği savıyla açılan dava sürüyor. Avukat, eski İstanbul Barosu Lideri Turgut Kazan, YSK Başkanı’na bir müracaat yazısı göndererek, İmamoğlu’nun kelamlarının Soylu’ya yönelik olduğunu, şikayetçi olmadıklarına dair bir beyanda bulunmaları halinde, davanın beraatle sonuçlanmasının mümkün olacağını anımsattı. Kazan, İmamoğlu’nun isminin cumhurbaşkanı adayı olarak geçtiğini, davada verilecek mahkumiyet kararının siyasi yasak manasına geleceğini belirterek, bunun da seçimi şimdiden şaibeli kılabileceği ihtarında bulundu. Baskı yapıldığı iddiası Gazeteci Barış Terkoğlu, Cumhuriyet gazetesindeki köşesinde kulislerde uzun vakittir konuşulan bu savla ilgili olarak çarpıcı bir yazı kaleme aldı. Terkoğlu, yazısında, şu iddiayı gündeme getirdi: “Davaya bakan 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nin hâkimi Hüseyin Güçlü, Haziran 2022’de, yaz kararnamesiyle, Samsun’a gönderilmişti. Yerine tıpkı adliyeden bir öbür hâkim getirilmişti. Varlıklı, İstanbul’da, yalnızca bir yıldır vazife yapıyordu. Bu yer değişikliği olağandışı görünüyordu… Eşi gebe olan Hüseyin Güçlü de durumdan rahatsız olmuş olacak ki HSK’ye itiraz etti. Çünkü hiçbir münasebet bu atamayı karşılamıyordu… Zengin’in, güvendiği kimi hâkim ve savcılara neler anlattığını öğrendim. Şunları söylüyordu: ‘Ben de hükümete dayanak veriyorum. Hatta eşim, hükümetin desteklediği 2 No’lu Baro’da çalışıyor. Lakin ben yargıcım. Tarafsızlığımı korumak zorundayım. Buna karşın kimi savcılar aracılığıyla, İmamoğlu’na iki yıldan fazla ceza vererek, onu siyasi yasaklı hale getirmem telkin edildi. Bu cürümlere ait daha evvel verilmiş kararları inceledim. Vicdani olarak, bu türlü bir cezanın adaletsiz olacağını gördüm. İmamoğlu hakkında, taban sondan ceza verip, kararın açıklamasını ertelemenin en doğrusu olacağına karar verdim. Bunu birkaç bireye de söyledim. Durumdan haberdar olan ve adliyeyi yöneten bir isim, hükümetle görüşerek atamamı yaptırdı.’ Hâkim Zengin’in kabul etmediği senaryoyu da anlatayım: -İmamoğlu’na mahpus cezası verilmesi, cezanın çabuklukla nihaileştirilmesi, – Akabinde TCK’nin 53. hususuna dayanarak İmamoğlu’nun seçme ve seçilme hakkından mahrum bırakılması, infaz tamamlanıncaya kadar milletvekili, belediye başkanı ve parti yöneticisi olamaması, – Nihayetinde hem İBB’nin muhalefetten alınması hem de İmamoğlu’nun siyasetten tasfiye edilmesi.” |
TIKLAYIN | İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na 2 yıl 7 ay 15 gün mahpus cezası verildi; karar katılaşırsa ’siyasi yasak’lı olacak!
İmamoğlu, Erdoğan’a yıllar evvelki kelamlarını hatırlattı, seçim konuşmasını tekrarladı: Benim hâlâ gençliğim var; İstanbul’da başardık, Türkiye’de de başaracağız, 2023’te her şey çok hoş olacak!
Siyasi yasak nedir, siyasi yasak neleri kapsıyor?
TCK 53. unsur nedir?
mamoğlu’nun “YSK üyelerine hakaret” davası: Hâkim tüm talepleri reddetti, savcı, temel hakkındaki mütalaasını tekrar etti
15 soruda İmamoğlu hakkındaki ceza davası: Siyasi yasaklı hale gelecek mi?
İmamoğlu’nun mahpus talebiyle yargılandığı dava hakkında neler biliniyor?